27 feb Systeemaanpak in mediation legt spanningshaard bloot.

Hoe voorkom je dat conflicten rond een scheiding, co-ouderschap of nalatenschap slepend lang duren? Als mediator hanteer ik hiervoor een systeemaanpak. Hiermee krijg je sneller inzicht in de bron van een conflict.

‘No man is an island’: we maken allemaal onderdeel uit van meerdere systemen. Zodra er twee mensen bij elkaar zijn, bijvoorbeeld in een relatie, vorm je samen een systeem. Ook op je werk ben je onderdeel van een systeem. Het eerste systeem waar je onderdeel van bent gaan uitmaken, is je gezin van herkomst. In ieder systeem neem je je eigen rol en positie in. Wat bijvoorbeeld je rol is binnen je gezin van herkomst, wordt bepaald door meerdere factoren: ben je de oudste, middelste of jongste?

Nalatenschapsmediation en systeem

Bij nalatenschapsmediation komt het gezin van herkomst als systeem prominent naar voren. Familieleden moeten immers weer letterlijk met elkaar om de tafel, om tot een verdeling van de nalatenschap te komen. Daar waar mensen vaak al jarenlang menen dat zij niet langer worden beïnvloed door de relatie die ze hebben met hun ouders, broers en zussen, gebeurt er iets interessants. Want zodra we met onze familie weer aan tafel zitten, vervallen we vaak direct in onze oude rol. Hier spelen heel krachtige mechanismen, die op een onbewust niveau doorwerken. De systeemaanpak legt bloot waar de spanningshaard nu werkelijk ligt.

Scheidingsmediation en systeemaanpak

Ook bij scheidingsmediation heeft de systeemaanpak grote waarde. Met je partner vorm je een systeem. Een verandering binnen dit systeem kan indirect aanleiding vormen voor het verbreken van een relatie. Denk hierbij aan de geboorte van een kind. Dit betekent een verandering van het systeem: van geliefden naar ouders. Hierbij komen veel meer verantwoordelijkheden en soms ook een verlies van gevoel van vrijheid kijken. Mensen willen dit dan oplossen door om beurten op het kind te passen, terwijl de ander de hort op gaat met vrienden of vriendinnen. Maar op de lange termijn kan dit ertoe leiden dat de partners langs elkaar heen leven en elkaar uit het oog verliezen. Het systeem kan de verandering van geliefden naar ouders dan niet aan.

Verandering in systeem en ex-partner

Een verandering in het systeem kan ervoor zorgen dat zelfs een goed nahuwelijk met co-ouderschap alsnog in woelige baren terechtkomt. Bijvoorbeeld doordat je ex-partner een nieuwe partner krijgt, die niet met jou kan opschieten. Of doordat je kinderen niet met de nieuwe partner op kunnen schieten. En wat als jouw familie bijzonder ‘close’ blijft met je ex, en jij je daardoor buitengesloten voelt door je eigen familie?

Inzicht in systeem: voorkomen en genezen

Inzicht in het systeem en de dynamiek daarbinnen geeft inzicht in de bron van het conflict of de spanningshaard. Hiermee ligt de sleutel tot de oplossing binnen handbereik. Een systeemaanpak is ook enorm waardevol om problemen te voorkomen. Bepaalde grote (systeem)veranderingen kun je immers zien aankomen. In een ouderschapsplan kun je bijvoorbeeld al afspraken maken over hoe je wilt omgaan met elkaar en de kinderen wanneer er een eventuele nieuwe relatie in het spel komt. Systeemveranderingen kun je van te voren bekijken, erover communiceren en er afspraken over maken met elkaar. Met de systeemaanpak van mediation bespaar je jezelf en anderen zo een hoop leed.