27 jan Omgangsregeling stopgezet door brief minderjarige kinderen aan rechter

Hoewel kinderen in rechte vertegenwoordigd worden door hun ouders hebben zij de mogelijkheid om een ambtshalve beslissing te vragen aan de kinderrechter. Dat wil zeggen dat minderjarigen geen zelfstandige procespartij zijn in omgangs-, informatie- en consultatieprocedures. Om minderjarigen toch een eigen toegang tot de rechter te bieden, is gekozen voor de mogelijkheid van informele benadering door bijvoorbeeld een briefje of telefoontje aan de rechter.

In deze zaak hebben de kinderen een brief gestuurd aan de kinderrechter en gebruik gemaakt van de mogelijkheid die artikel 1:377g BW biedt, waarin is opgenomen dat de rechter indien haar blijkt dat de minderjarige van twaalf en ouder hierop prijs stelt, ambtshalve een beslissing geven over o.a. omgang of een eerdere beslissing wijzigen. Dit artikel is ook van toepassing voor kinderen jonger dan 12 jaar, die in staat worden geacht tot een redelijke waardering van hun belangen ter zake.

De kinderen hadden aangegeven in hun brieven aan de rechter de voorlopige omgangsregeling niet te willen.

De kinderrechter heeft naar aanleiding van de brieven van de kinderen met de ouders gesproken en de Raad voor de Kinderbescherming geconsulteerd. De rechter heeft naar aanleiding van o.a de gesprekken en het Raadsonderzoel bepaald dat er geen rechtens afdwingbare omgangsregeling geldt tussen de kinderen en hun vader.

Zie voor de uitspraak.

28 mei 1/3e van de huwelijken eindigt door scheiding, 2/3e door overlijden

Door alle ophef rondom vechtscheidingen staat niemand er echt bij stil dat de meeste huwelijken door de dood worden ontbonden. Hoewel de echtgenoten het samen kranig hebben volgehouden wil dat niet zeggen dat er bij het overlijden van een van de echtgenoten toch nare conflicten kunnen ontstaan.

Vooral bij samengestelde gezinnen, waarbij er 2e of 3e echtgenoten in het spel zijn kan bij de eventueel daarbij behorende 2e leg de spanning tussen bijvoorbeeld de kinderen uit het eerste huwelijk en de nieuwe echtgenoot over de jaren heen sterk zijn opgelopen. Voor kinderen uit het eerste huwelijk kan het moeilijk te begrijpen zijn dat zij onterfd zijn of dat de nieuwe vriendin van papa via een tweetrapsmaking met volledige inteerbevoegdheid in feite al het vermogen kan verteren. Vooral als deze vriendin dan ook nog eens vele jaren jonger is dan vader en nog vele jaren interen voor de boeg heeft kan dat tot verontwaardiging leiden. Wat te doen als men met een dergelijke situatie wordt geconfronteerd? Procederen in het erfrecht is meestal geen eenvoudige zaak, duurt lang en brengt ook de nodige kosten met zich mee.

Bij echtscheidingen wordt mediation steeds vaker toegepast en de politiek spant zich nu in om in de toekomst mediation bij echtscheiding zelfs verplicht te maken. Er eerst samen uit proberen te komen lijkt steeds meer de norm te worden bij beëindiging van het huwelijk door scheiding. Hoewel een grote deel van de huwelijken eindigt door het overlijden van een van de partners staat men hier echter nagenoeg niet bij stil. Je kunt als de vader uit dit verhaal denken dat het jouw tijd wel zal duren en de eventuele problemen die in het verschiet liggen overlaten aan je kinderen en je geliefde om uit te vechten of op te lossen, of je kunt bij leven via mediation nog de familierelaties verbeteren en daarmee je naasten een betere toekomst nalaten.

Ook kunnen er veel problemen voorkomen worden door de bedoelingen die je hebt bij je testament van te voren nader toe te lichten, zodat dit voor de achterblijvers beter te begrijpen en daarmee te accepteren is.
Daarmee maak je je testament ook echt tot je laatste wil. Maar ook als er voor het overlijden hier geen sprake van is geweest valt er nog veel te winnen met nalatenschapsmediation.

16 apr Online mediation biedt uitkomst

Mediation is een goede en steeds bekendere manier om samen tot een oplossing te komen. Maar in de praktijk kun je tegen een aantal praktische aspecten aanlopen. In zulke gevallen biedt online mediation uitkomst.

Mediation: steeds meer mensen kiezen ervoor in plaats van de gang naar de rechter te maken. Je hebt op deze manier immers meer controle over de uitkomst en kan de best passende oplossing creëren. Bij mediation coacht en begeleidt de mediator de partijen bij het maken van afspraken. De gangbare manier om dit te doen is in gesprekken, waar de betrokken partijen bij aanwezig zijn.

Mediation en praktische aspecten
In mijn praktijk als advocaat en mediator heb ik gemerkt dat veel mensen graag zouden kiezen voor mediation, maar tegen een aantal praktische aspecten aanlopen. Want het traject met gesprekken is nu eenmaal tijdrovend en vraagt erom dat partijen fysiek aanwezig zijn. En dat kan heel lastig te combineren zijn met de zorg voor de kinderen, of met werk. Helemaal wanneer een of meer van de partijen in het buitenland woont of vaak moet reizen voor zijn of haar werk.

Bedenktijd
Naast deze praktische zaken speelt er nog een ander aspect tijdens mediationgesprekken. Het kan voorkomen dat je met vragen wordt geconfronteerd, waar je soms liever wat bedenktijd voor zou willen hebben. Heel begrijpelijk. En tijdens een gesprek is dat niet altijd even makkelijk te realiseren. In praktische zin, en ook uit kostenoogpunt.

Online mediation biedt uitkomst
Gelukkig biedt in al zulke gevallen online mediation uitkomst. Als geaccrediteerd online mediator, aangesloten bij de Vereniging van Online Mediators, leg ik cliënten deze keuze graag voor wanneer zij mediation overwegen. Ook bij online mediation begeleid ik als mediator partijen bij het vinden van een oplossing met elkaar, maar dit gebeurt grotendeels online. Deelnemers kunnen in hun eigen tijd deelnemen aan de mediation, waar en wanneer ze maar willen, ‘24/7’. Doordat zij tijd krijgen om na te denken en te reageren wanneer het hun uitkomt, ontstaan vaak nieuwe inzichten. De doorlooptijd van een mediationtraject kan daardoor worden verkort. Dat bespaart ook kosten, nog afgezien van de besparing op reistijd en -kosten.

Online mediation: efficiënte diagnosetool
Bij online mediation ontvangen deelnemers via hun e-mail een inlogcode. Hiermee kunnen ze inloggen in een beveiligde online omgeving. Deelnemers ontvangen voor hun situatie specifieke vragenlijsten die zij moeten invullen. Door deze vragenlijsten krijgen zij zelf beter inzicht in hun conflict en wat zij nodig hebben om daaruit te komen. Als mediator leg ik de antwoorden op de vragen van de diverse betrokken partijen naast elkaar en bestudeer ik deze. Hiermee beschik ik als mediator over een efficiënte diagnosetool.

Hybride vorm: online en live mediation
Zelf werk ik vooral met een hybride vorm van online mediation. Dit houdt in dat er mediationgesprekken plaatsvinden bij mij op kantoor in Amsterdam, in combinatie met de online mediationtool. Al naar gelang de specifieke wensen en omstandigheden van de deelnemers kan de verhouding online-livegesprekken, of gesprekken via videoconferencing, worden afgewisseld. Deze hybride vorm is ‘the best of both worlds’. De online mediationtool geeft immers sneller en beter inzicht in de bron van het conflict, hoe dit conflict zich uit en hoe het opgelost kan worden. En de ervaring heeft mij geleerd dat het voor iedereen prettig werkt om elkaar te ontmoeten, een relatie op te bouwen en een veilige sfeer te creëren. Zo wordt er vertrouwen opgebouwd in het mediationproces.

Online mediation: toepassingen
Online mediation kun je inzetten bij echtscheidingen, omgangsregelingen, alimentatieberekeningen, gezagsgeschillen, beëindiging van geregistreerd partnerschap of samenleving, familiekwesties, donorovereenkomsten, afhandeling van nalatenschappen en erfrechtelijke kwesties. Online mediation is in zulke gevallen een praktische tool waarmee je de kracht van mediation kan inzetten, en tegelijkertijd kan aansluiten op de veranderende behoeften en ontwikkelingen in de samenleving.

Meer weten over hoe (online) mediation conflicten kan helpen oplossen? Neem dan contact met mij op.

17 mrt Systeemaanpak mediation bij omgang grootouders en kleinkinderen.

Met een systeemaanpak in mediation kun je tot doeltreffende afspraken komen over een omgangsregeling tussen grootouders en kleinkinderen. Dit bespaart een gang naar de rechter en leidt tot oplossingen waarmee je een hoop leed voorkomt.

In mijn vorige blog schreef ik over de initiatiefnota ‘Opgroeien met opa en oma’, die het CDA recent heeft ingediend. Hierin wordt gepleit voor het wettelijk verankeren van het recht van grootouders op een omgangsregeling met hun kleinkinderen. De initiatiefnemers van de nota benadrukken de waarde van het oplossen van conflicten door onderling afspraken maken, buiten de rechter om. Dit zowel met het oog op besparingen voor de overheid als het beheersen en herstellen van familiaire banden.

Ouderschapsplan en omgang grootouders.

Bij een echtscheiding zouden ouders in hun ouderschapsplan naast hun onderlinge afspraken ook rekening moeten houden met de manier waarop de grootouders contact zullen blijven houden met de kleinkinderen, menen de initiatiefnemers van ‘Opgroeien met opa en oma’. Ook Kinderombudsman Marc Dullaert pleit voor het opnemen van een omgangsregeling tussen grootouders en kleinkinderen in het ouderschapsplan. De ouderenbond ANBO onderschrijft eveneens dit standpunt.

Systeemaanpak in mediation.

Met een systeemaanpak in mediation kun je tot doeltreffende afspraken komen over een omgangsregeling tussen grootouders en kleinkinderen in het ouderschapsplan. In mijn eerdere blog schreef ik al hoe een systeemaanpak in mediation de spanningshaard van een conflict blootlegt. Bij het maken van afspraken over de omgangsregeling tussen grootouders en kleinkinderen in een scheidingsprocedure kijk ik in dit geval naar het systeem, over verschillende generaties heen. Welke rol hebben de grootouders ingenomen in de zorg en ontwikkeling van de kinderen tot dan toe? In hoeverre zijn en worden zij erkend in deze rol? Een partner wordt na scheiding een ex-partner, maar voor kinderen blijven opa en oma nog altijd opa en oma, in plaats van ex-oma en ex-opa.

Omgangsregeling grootouders en echtscheiding.

Door het extra aspect van de omgangsregeling tussen grootouders en kleinkinderen zou de afwikkeling van de echtscheiding nog ingewikkelder zou worden, zo menen critici. Natuurlijk moet hierin een goede balans gevonden worden. Grootouders moeten geen partij worden bij het ouderschapsplan; zij hebben immers ook niet het gezag. Anderzijds kan wettelijk omgangsrecht wel een stok achter de deur zijn voor sommige ouders. Denk hierbij aan situaties waarin geen enkele vorm van zorg of contact meer mogelijk is tussen grootouders en kleinkinderen. In zulke gevallen moeten ouders wel aandacht besteden aan dit onderdeel van het ouderschap. Net zoals zij dit tijdens hun relatie deden.

Systeemaanpak in mediation bespaart leed.

Grootouders zijn bij een echtscheidingsprocedure geen partij. Wanneer een van de ouders niet vrijwillig meewerkt aan bijvoorbeeld een al jaren bestaande oppasregeling van oma, moeten zij in de huidige situatie daarom een aparte procedure starten. Zowel financieel als emotioneel is dat een grote stap. En als je kijkt naar het gehele systeem heeft ook dat weer gevolgen. Denk aan de loyaliteitsspagaat waar de kleinkinderen in terecht kunnen komen. Juist de systemische optiek kan precies dat steuntje in de rug zijn om tot afspraken te komen. Met de systeemaanpak in mediation kun je zo een hoop leed besparen, bij grootouders, ouders en kleinkinderen.

09 mrt Omgangsrecht grootouders en kleinkinderen?

Het omgangsrecht tussen grootouders en kleinkinderen moet expliciet wettelijk worden vastgelegd. Hiertoe pleit het CDA in de vorige week ingediende initiatiefnota ‘Opgroeien met opa en oma’.

Een omgangsregeling voor grootouders is een logische gedachte. Als beide ouders werken, of na echtscheiding van ouders, springen zij vaak bij om op de kleinkinderen te passen. Zo hebben zij ook een belangrijke invloed op de opvoeding van kinderen. In een van mijn eerdere blogs schreef ik al over het omgangsrecht tussen grootouders en hun kleinkinderen. Momenteel is dit recht op omgang uitsluitend impliciet in de Nederlandse wetgeving opgenomen.

Recht op omgang: family life

Op grond van artikel 1:377a BW heeft een kind recht op omgang met degene die in nauwe persoonlijke betrekking tot hem of haar staat. Dit wordt ook wel ‘family life’ genoemd (art. 8 EVRM). Hebben grootouders geen contact met hun kleinkind(eren), terwijl ze dat wel graag zouden willen? Dan moeten zij aantonen dat er sprake is van ‘family life’, en in het bijzonder van een ‘nauwe persoonlijke betrekking’. Dit gebeurt aan de hand van de concrete omstandigheden en feiten.

Impliciete wetgeving: schrijnende gevallen

De huidige impliciete wetgeving over het omgangsrecht tussen ouders en kleinkinderen leidt in de praktijk tot schrijnende gevallen. Via mijn speciale kinderrechtwebsite ontvang ik zelf bijvoorbeeld vaak reacties van grootouders die wanhopig zijn: ze willen heel graag contact met hun kleinkinderen, maar dat kan of mag niet. Bijvoorbeeld door toedoen van een echtscheiding, of omdat hun eigen kind of schoonkind dit niet wil.

Initiatiefnota omgangsregeling

In de vorige week ingediende initiatiefnota ‘Opgroeien met opa en oma’ pleit het CDA voor een wettelijke verankering van het recht van grootouders op een omgangsregeling met hun kleinkinderen. De initiatiefnemers wijzen aan de hand van uitspraken van diverse rechtbanken erop, dat de huidige impliciete wetgeving leidt tot willekeurige uitkomsten. Zo komt het voor dat grootouders die drie jaar lang gedurende één à twee dagen in de week op hun kleinkinderen hebben gepast, geen recht op een omgangsregeling is toegekend. Terwijl in een zaak waarbij de grootouder het kleinkind na de geboorte vijfmaal had bezocht, dit recht wél werd toegekend.

Omgangsrecht en belangenafweging

Het omgangsrecht tussen grootouders en kleinkinderen verschilt ook met de wijze waarop dat in ons omringende landen is geregeld, zoals België en Duitsland. In deze landen komt aan de grootouders in beginsel een omgangsrecht toe, mits er een juridische afstammingsband bestaat (de ‘ontvankelijkheidstoets’). Wel wordt rekening gehouden met de mate waarin een affectieve band aanwezig is tussen grootouders en kleinkind. Ook wordt er getoetst aan het belang van het kind. De bewijslast van het tegendeel rust in België en in Duitsland echter bij de ouders in plaats van bij de grootouders. Kortom: in deze landen vindt een belangenafweging plaats.

Omgangsregeling en mediation

Kinderombudsman Marc Dullaert zegt hierover: “Ik zou graag willen dat de rechter toetst of een omgangsregeling in het belang van het kind is. Ik vind de rol van de grootouders belangrijk, maar het kind moet te allen tijde centraal staan.” Vanuit mijn vak en als ouder onderschrijf ik uit de grond van mijn hart het gevoel dat het kind centraal moet staan. En daarnaast ben ik er groot voorstander van om buiten de rechter om afspraken te maken over een omgangsregeling tussen grootouders en kleinkinderen. In mijn volgende blog zal ik ingaan op een doeltreffende manier waarop dat kan.